6 Ekim İstanbul’un Kurtuluşu…
Doğu ile Batı’yı buluşturan, eşsiz tarihiyle insanlığın hafızası, medeniyetimizin başşehri İstanbul’umuz, 16 Mart 1920’de işgal edildi.  

6 Ekim İstanbul’un Kurtuluşu

İtilaf Devletleri donanmaları 30 Ekim 1918’de imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması’na dayanarak 13 Kasım 1918’de Haydarpaşa önlerine demirleyip İstanbul’a girdi. Fiilen gerçekleşmiş olan işgal, 16 Mart 1920 tarihinde resmi işgale dönüştü.

İşgal donanması 16 Mart 1920 tarihinde toplarını Dolmabahçe’ye çevirdikten hemen sonra İngiliz ve Fransız generaller İstanbul’da terör estirmeye başlar. Fransız General d’Espèrey, atına binerek Beyoğlu’na çıkar ve gösteriş yapar. Aslında işgal iki yıl önce 1918 tarihinde başlamıştır. Toplamda yaklaşık beş yıl İstanbul’u her türlü işkenceyle, zorbalıkla yönetirler.

Var oluş mücadelemizin zaferle sonuçlanmasının ardından, Gazi Mustafa Kemal’in ifadesiyle “Geldikleri gibi gittiler.”

İşgal yıllarındaki İstanbul birçok şairimizi hüzne boğmuştu. Bu hüznü derinlerinde hissedenlerden biri de dönemin genç şairlerinden olan Nazım Hikmet’ti. Nazım Hikmet, İstanbul’un içinde bulunduğu halin de etkisiyle Ağa Camii için aşağıdaki dizeleri kaleme alacaktı.

“Havsalam almıyordu bu hazin hali önce

Ah, ey zavallı cami, seni böyle görünce

Dertli bir çocuk gibi imanıma bağlandım;

Allah’ımın ismini daha çok candan andım…”

İstanbul’un işgal günlerinde, Atatürk’ün Pera Palace Otel’e yaptığı bir ziyaret sırasında işgal komutanlarından bazıları da orada bulunmaktaydı. Salondan içeri giren Atatürk’ü fark eden komutanlar, onu masalarına davet etmek istediler. Mustafa Kemal Atatürk ise bu istek üzerine şu unutulmaz cümleleri kurdu: “Her ne kadar şu anda İstanbul’un sahibi onlar gibi görünse de yakında gidecekler. Bu nedenle kendileri burada misafirdir. Bizde de misafirler ağırlanır. O yüzden arzu ederlerse onlar benim masama buyurabilirler!”

4 yıl 10 ay 23 gün süren işgal sırasında 24 Temmuz 1923 tarihinde Lozan Barış Antlaşması’ndan sonra, 23 Ağustos 1923’ten itibaren İtilaf kuvvetleri İstanbul’dan ayrılmaya başladı. Son İtilaf birliği ise 4 Ekim 1923 günü Dolmabahçe Sarayı önünde düzenlenen bir törenle Türk bayrağını selamlayarak şehri terk etti. 6 Ekim 1923’te ise Şükrü Naili Paşa komutasındaki 3. Kolordu’nun İstanbul’a girişiyle şehir özgürlüğüne kavuştu. Şükrü Naili Paşa komutasındaki ordumuz, İstanbullular tarafından bayram coşkusu ve gözyaşlarıyla karşılandı.

İstanbul’un kurtuluşu; inanmış ve tek yürek olmuş bu aziz millete, hiç kimsenin pranga vuramayacağının en güçlü ispatıdır. Ecdadımızdan devraldığımız bağımsızlık ruhunun aynı inanç ve şuurla geleceğe taşınmasıdır.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR…6 Ekim İstanbul’un Kurtuluşu Kutlama Mesajları için TIKLAYINIZ

Böylece bu tarihten sonra 6 Ekim, İstanbul’un Kurtuluş Bayramı günü olarak kabul edildi. Kurtuluş Bayramı’nın ilk yıldönümü kutlamaları da 6 Ekim 1924’te yapıldı. 6 Ekim 1924’te İstanbul’un “Kurtuluş Bayramı” kutlanırken etkinlikleri iki gün devam etti. Önceden yapılan programlar ve hazırlıklar çerçevesinde 5 Ekim’de, bir yıl evvel Türk ordusunun İstanbul önlerine geldiği günün anısına Kadıköy ve Üsküdar halkının isteğine binaen Göztepe’de bir merasim düzenlendi. 6 Ekim tarihinde de Sultan Ahmet Meydanı ve Taksim’de Kurtuluş Bayramı için merasim yapıldı. Gerek 5 Ekim’de gerekse 6 Ekim’de yapılan kutlamalara bütün İstanbul halkı, mektep talebeleri, cemiyetler yoğun ilgi gösterdi. Kutlamalar heyecanlı ve coşkulu anlara sahne oldu. Her iki günde de askeri birlikler tarafından gündüz resmigeçitler yapıldı, gece fener alayları düzenlendi. Kurtuluş Bayramının önemi ve anlamı hakkında konuşmalar yapıldı.

İstanbul’umuzun düşman işgalinden kurtuluşunun 101. Yılında Başta Cumhuriyetimizin Banisi Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşları olmak üzere, bu toprakları bizlere vatan yapan aziz şehitlerimizi ve gazilerimizi rahmet, minnet, şükranla yâd ediyoruz.

Bilgi: İstanbul’un kurtuluşu resmi tatiller içerisinde yer almıyor. Bu nedenle kamu kurumları ve diğer resmi kurumlar, 6 Ekim Perşembe günü normal çalışma düzenlerine devam edecekler. Okullarda 6 Ekimde tatil yapmayacak.